ภัยเงียบ ไตวาย

"ไต วายเรื้อรัง" เป็นภาวะที่ไตสูญเสียหน้าที่อย่างเรื้อรัง ทำให้เกิดการคั่งของของเสียและน้ำ และเป็นโรคที่พบมากขึ้นตามลำดับในประเทศไทย น.พ.มา โนช เตชะโชควิวัฒน์ ผู้อำนวยการศูนย์โรคไตกรุงเทพ โรงพยาบาลกรุงเทพ กล่าวว่า ไตวายเรื้อรังเป็นโรคที่พบบ่อย ส่วนใหญ่ผู้ป่วยจะไม่ค่อยรู้ตัวว่าเป็นโรคไตวายเรื้อรัง เพราะอาการเริ่มแรกของโรคไม่รุนแรง เป็นเหตุให้ประชาชนจำนวนมากมาพบแพทย์เมื่อมีอาการไตวายเรื้อรังรุนแรง หรือเข้าสู่ไตวายระยะสุดท้ายแล้ว จึงต้องสังเกตอาการตั้งแต่เริ่มต้น เมื่อพบความผิดปกติควรพบแพทย์ เพื่อรักษาทันที สำหรับสาเหตุของโรคเกิดจากการที่ไตสูญเสียหน้าที่ ขับน้ำและของเสียออกจากร่างกายไม่ได้ ทำให้ร่างกายเสียสมดุล เกิดภาวะเลือดเป็นพิษ ผู้ ป่วยจะมีอาการอ่อนเพลีย ซึม คลื่นไส้ และยังมีอาการที่มีผลต่อระบบประสาทและกล้ามเนื้อ เช่น กล้ามเนื้อกระตุก ปลายมือปลายเท้าชาเนื่องจากปลายประสาทอักเสบ เป็นตะคริว และชัก จะส่งผลต่อระบบทางเดินอาหาร ทำให้เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน เป็นอาการที่พบในผู้ป่วยทุกราย ถ้าไตวายมากขึ้นบางรายมีเลือดออกจากทางเดินอาหาร นอก จากนี้ ยังส่งผลต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด ถ้าไตวายมากมีการคั่งของเกลือและน้ำ จะทำให้เกิดความดันโลหิตสูง มีอาการบวมเนื่องจากหัวใจวาย บางรายมีอาการเยื่อหุ้มหัวใจอักเสบ รวมไปถึงผิวหนังมีอาการคัน ผิวจะมีสีเหลือง-น้ำตาล น.พ.มา โนชอธิบายว่า โรคไตวายเรื้อรังมีหลายระยะ เริ่มตั้งแต่ระยะเริ่มแรกจะพบอาการน้อยมาก แต่เมื่อเป็นจนถึงระยะปานกลาง และระยะรุนแรงจะเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ หากไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้องอาการจะเพิ่มขึ้น กระทั่งเข้าสู่ภาวะไตวายระยะสุดท้ายอย่างรวดเร็ว ซึ่งการรักษานั้นนอกจากผู้ป่วยจะได้รับความทุกข์ทรมานแล้ว ยังต้องเสียค่าใช้จ่ายที่สูงมาก ดังนั้น จึงควรชะลอการดำเนินของโรคไตวายเรื้อรังด้วยการควบคุมอาหาร ซึ่งปรึกษารายละเอียดจากแพทย์ได้ ทางที่ดีก่อนจะกลายเป็นโรคไตวาย เรื้อรัง ควรสังเกตว่าตอนนี้คุณมีภาวะของโรคไตหรือไม่ ซึ่งอาจจะเป็นสัญญาณเตือน เช่น ปัสสาวะเป็นเลือดหรืออาจมีสีคล้ายน้ำล้างเนื้อ มีโปรตีนหรือไขขาวรั่วออกมาในปัสสาวะจนทำให้ปัสสาวะที่ออกมามีฟองมาก และฟองไม่สลายตัวไปง่ายๆ (การมีฟองในปัสสาวะเล็กน้อยถือเป็นเรื่องปกติ) อาการบวมรอบๆ ตาและข้อเท้า อาการปวดหลังบริเวณบั้นเอว บางครั้งก็ร้าวไปถึงขาหนีบและลูกอัณฑะ ด้านวิธีการรักษา คุณหมอกล่าวว่าทำได้หลายวิธี คือ ควบคุมอาหารสำหรับโรคไต การฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม การล้างไตทางหน้าท้อง การเปลี่ยนไต ซึ่งวิธีที่คนนิยมมากที่สุดคือ ส่วนการล้างไต ปัจจุบันที่ใช้อยู่มี 2 วิธี คือ การล้างไตทางหน้าท้อง และการฟอกเลือดโดยใช้เครื่องไตเทียม

ขอขอบคุณเนื้อหาข่าว คุณภาพดี โดย: หนังสือพิมพ์ข่าวสด

หอพักสยอง

"เมย์" เล่าประสบการณ์ขนหัวลุกจากหอพักผีสิง
กลาง ดึกสงัด เกือบจะตีสองแล้วที่เสียงประหลาดจากห้องข้างๆ ดังแทรกความเงียบขึ้นมา นับเป็นเสียงดิ้นขลุกขลักเหมือนใครกำลังทนทุกข์ทรมาน ฟาดแขนฟาดขากับที่นอนแล้วตกลงมาจากเตียง จากนั้นก็กระเสือกกระสนไปทั่วห้อง แล้วตะเกียกตะกายมาทุบผนังเพื่อขอความช่วยเหลือจากเรา

ฉันกับเก๋นั่งจับมือกันแน่นอยู่บนเตียง เราตัวสั่น น้ำตาคลอแทบจะหยด ไม่กล้าพูด ไม่กล้าแม้แต่จะขยับตัว!
ทำไม เราถึงเฉย ไม่ยอมไปช่วยเขาน่ะหรือ? ก็เพราะเรารู้น่ะซีคะว่าไม่มีใครอยู่ในห้องข้างๆ เราสักคน...เขาที่เคยอยู่ และเป็นเจ้าของเสียงดิ้นนี้ตายไปแล้วเมื่อสามวันก่อน
เราเป็น นักศึกษาปีหนึ่ง เพิ่งจะมาเช่าหอพักอยู่ด้วยกันเมื่อตอนต้นเทอม คือเมื่อสามเดือนที่แล้วนี่เอง เราอยู่ชั้นที่แปดที่มีอยู่ราวสิบกว่าห้อง และไม่มีห้องว่างเลย ห้องข้างๆ เรานี่มีคนเช่าเป็นผู้หญิงอายุราว 25 ปี ตัวเล็กๆ ผอมๆ หน้าเศร้าๆ เราไม่รู้จักหรอกค่ะ แค่มองหน้ากันบางครั้งเมื่อเราเดินผ่านห้องที่เธอเปิดประตูทิ้งไว้ และนั่งดูทีวีเหงาๆ อยู่คนเดียว

ฉันจำเธอได้ติดตา โดยเฉพาะท่าที่นั่งชันเข่า ผมเผ้าหยิกฟูยาวประบ่า ใบหน้าแหลมๆ ตาโตดุๆ จำได้กระทั่งเสื้อกล้ามสีตุ่นๆ ที่เธอใส่กับกางเกงลายดอกสีแดงๆ

เวลา ฉันเดินผ่านห้องเธอเราจะสบตากัน ฉันยิ้มให้เสมอ แต่เธอจะมองตอบด้วยสีหน้าเรียบเฉย ไม่เป็นไรหรอกค่ะ ฉันไม่ได้ถือสา...ผ่านกันทีไรฉันก็ยิ้มให้ทุกทีเหมือนเดิม แอบคิดว่าสักวันหนึ่งเธออาจจะอารมณ์ดี ยิ้มตอบให้ก็ได้

เก๋เคยนินทา ว่ายัยคนนี้ท่าทางบ๊องๆ วันๆ เอาแต่ขลุกอยู่ในห้อง แอร์ก็ไม่เปิด แต่เปิดประตูแบบไม่แคร์สายตาใคร! ฉันบอกเก๋ว่าฉันเข้าใจว่าทำไมเธอทำแบบนั้น

แหม! ค่าเช่าเดือนละสี่พันห้า ค่าน้ำค่าไฟต่างหาก เธอคงเสียดายค่าแอร์เลยทนอุดอู้ เปิดหน้าต่างเปิดประตูให้อากาศไหลผ่านก็พอ

เออ...จริงสินะ ฉันไม่รู้ว่าเธอทำงานทำการอะไร แต่ที่แน่ๆ เธอไม่ใช่นักศึกษา

ฉัน กับเก๋เรียนมหาวิทยาลัยเดียวกันก็จริง แต่อยู่คนละคณะ เราจึงมีตารางเรียนต่างกัน บางวันฉันเรียนเช้าแต่เก๋เรียนบ่าย ฉันหยุดวันจันทร์ เก๋หยุดวันพฤหัสฯ ดังนั้น บางสัปดาห์ฉันจะกลับบ้านในเย็นวันเสาร์จนถึงเช้าวันอังคารจึงมาเรียน และมานอนหอ ส่วนเก๋ไม่ไปไหนเลยอยู่หอตลอดเพราะบ้านเธออยู่ต่างจังหวัด

คืนวันเกิดเหตุเป็นคืนวันอาทิตย์ที่เก๋นอนหอคนเดียว!

เธอ เล่าว่ากำลังหลับอยู่ดีๆ ก็ต้องตกใจตื่น เพราะมีเสียงดังเหมือนคนตกเตียงจากข้างห้อง ตกไม่ตกเปล่า กวาดเอาข้าวของหล่นโครมครามกระจัดกระจาย และมันก็ไม่ได้หยุดแค่นั้น แต่มีเสียงดิ้นขลุกขลักอีกด้วย

เก๋นอนฟังด้วยใจเต้นระทึกสักพักหนึ่ง แล้วเธอก็ลุกไปเคาะประตูห้องข้างๆ ร้องถามว่า "พี่ๆ เป็นอะไร?"

ไม่มีเสียงตอบ...เก๋เลยกลับมานั่งงงอยู่บนเตียง จนได้ยินเสียงทุบข้างฝา เธอเลยโทร.ลงไปบอกแม่บ้านที่ดูแลหออยู่ว่ามีบางอย่างผิดปกติ
กว่า คุณแม่บ้านและรปภ.จะขึ้นมา เวลาก็ล่วงไปเกือบครึ่งชั่วโมง...เมื่อไขประตูเข้าไปก็พบว่าผู้หญิงห้องนั้น นอนน้ำลายฟูมปาก เป็นฟองปนเลือดเป็นลิ่มๆ ครางด้วยเสียงน่าสยดสยอง...และขาดใจต่อหน้าเก๋ไปเลย!
ตำรวจและมูลนิธิมาชันสูตรกันตอนค่อนรุ่ง เล่นเอาคนตื่นทั้งหอ...เป็นอันรู้กันว่า ผู้หญิงคนนี้ดื่มน้ำยาล้างท่อฆ่าตัวตาย
หลัง จากเหตุการณ์สลดนั่น ประตูห้องก็ปิดตาย โดยที่ข้าวของเครื่องใช้ทุกอย่างยังอยู่ ไม่มีญาติหรือเพื่อนของผู้ตายมาเก็บไป...เวลาฉันเดินผ่านจะรู้สึกเสียววาบๆ เหมือนมีสายตาของใครบางคนจ้องตามหลังจนเย็นยะเยือก...
ชั้นแปดของเรามีคนย้ายออกไปหลายรายเลยละค่ะ โดยเฉพาะห้องใกล้ๆ เราเลยรู้สึกเหมือนถูกปล่อยเกาะ!

ฉัน กันเก๋ขอย้ายไปอยู่ชั้นอื่นก็ยังไม่มีห้องว่าง ครั้นจะบอกคืนหอก็เสียดายค่าประกันตั้งเกือบห้าพัน...คือถ้าเราอยู่ไม่ควร สิบเดือนตามสัญญาเช่า เงินจำนวนนั้นจะไม่ได้คืนค่ะ

แต่พอเธอตายไปได้ สามวันแล้ว ห้องที่ปิดตายนั้นก็มีเสียงดิ้น เสียงทุบผนังดังขึ้นมาแบบนี้ เราคงอยู่ไม่ได้แล้วล่ะค่ะ มันน่ากลัวจนบอกไม่ถูก

ในที่สุด ฉันกับเก๋ก็ไปหาหออยู่ใหม่ ยอมทิ้งเงินประกันที่หอเก่าไปอย่างแสนเสียดาย ฉันปลอบเก๋ว่าดีแล้วล่ะ ผีดุขนาดนั้นใครจะทนอยู่ได้ ฉันว่าอีกไม่นานคนอื่นๆ ในชั้นแปดก็ต้องอพยพออกหมดแน่ๆ และไม่นานก็จะมีคนไม่รู้อิโหน่อิเหน่เข้าไปเช่าหออยู่อีก

แต่จะให้ฉันกลับไปอยู่น่ะไม่เอาแล้ว ขนาดนั่งรถผ่านหอนั้นเรายังขนลุกเลยค่ะ!

สิ่งควรรู้เรื่องยา

ฉีดยาดีกว่ากินยา
โดย หลักการแล้ว ยารับประทานเป็นยาที่แพทย์จะเลือกใช้เป็นลำดับแรก เพราะสามารถรักษาโรคหรือบำบัดอาการได้เกือบทั้งหมด ใช้ง่ายและสามารถติดตัวเพื่อรับประทานต่อเนื่อง สำหรับยาฉีดนั้นเหมาะกับผู้ป่วยที่ไม่สามารถรับประทานยา หรือในผู้ป่วยหนัก หรือผู้ป่วยที่ต้องการผลให้ระดับยาสูงขึ้นทันที หลังจากนั้นเมื่อคุมอาการได้ แพทย์ก็จะพิจารณาให้รับประทานยาต่อ สิ่งที่ควรรู้ คือ อันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากยาฉีดนั้นจะแก้ไขได้ยาก หรือรุนแรงมากกว่ายารับประทานและมีบ้างที่อาจแก้ไขไม่ทัน

ยาแพงดีกว่ายาถูก
ความ เชื่อนี้ไม่จริงเสมอไป โดยเฉพาะยาปัจจุบันที่มีอยู่ในท้องตลาดเป็นส่วนใหญ่ ยาที่แพงอาจเนื่องจากมีการบวกค่าโฆษณา ค่าการค้นคว้าในอดีต และการบวกกำไรลงไปในราคายามากเป็นหลายเท่าตัว
ข้อควรปฏิบัติ คือ ควรสอบถามเภสัชกร หรือแพทย์ว่ายาดังกล่าวสามารถเชื่อถือคุณภาพได้มากน้อยเพียงใด ใช้เกณฑ์อะไรในการพิจารณาว่ายามีคุณภาพ
 
ยาตัวใหม่ดีกว่ายาตัวเก่า

ความ เชื่อนี้มีส่วนจริงบ้างแต่ไม่เสมอไป ยาที่ออกใหม่หลายตัวก็มีผลการรักษาที่ไม่แตกต่างจากยาเดิม แต่ก็มียาใหม่ที่คิดค้นขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์ที่ยาเก่าใช้ไม่ได้ผล อันเป็นปัญหาที่ซับซ้อนสะสมมานาน ทั้งจากด้านผู้ใช้ยาที่ใช้ไม่ถูกต้อง และผู้สั่งใช้ไม่ปฏิบัติตามมาตรฐาน หรือแนวทางที่ถูกต้องในการรักษา นอกจากนี้ยาใหม่อาจมีการพัฒนาเพื่อให้ใช้ได้ง่ายขึ้น ลดอาการข้างเคียงบางอย่างลง หรือทันต่อโรคใหม่ ๆ อย่างไรก็ตามข้อเสียของยาใหม่คือมีข้อมูลการใช้ไม่มากพอ ผู้ใช้จึงเป็นเสมือนหนูลองยา บ่อยครั้งที่ต้องมีการถอนยาตัวนั้นออกจากตลาด หลังจากใช้ไปได้ระยะหนึ่ง เพราะความเป็นพิษรุนแรงบางชนิดทำให้พิการบางชนิดมีผลให้เสียชีวิต
สิ่งที่ควรรู้ คือ การรักษาจะได้ผลหรือไม่ขึ้นกับการวิเคราะห์อาการได้ถูกต้อง การเลือกใช้ยาที่เหมาะสมความร่วมมือในการรักษา ความสามารถในการใช้ยาที่มีวิธีการใช้พิเศษ เช่น ยาพ่น และการปฏิบัติตัวตามคำแนะนำอย่างสม่ำเสมอ

เมื่ออาการหายก็ไม่ต้องรับประทานยาต่อ
ความ เชื่อนี้มีทั้งที่จริงและไม่จริงยาที่รักษาอาการ เช่น ยาแก้ปวดหัว ยาลดไข้ ยาบรรเทาอาการหวัด ยาเหล่านี้เมื่อไม่มีอาการก็สามารถที่จะหยุดได้ แต่ยาที่มีการระบุไว้ที่ฉลากว่า "ควรรับประทานติดต่อกันทุกวันจนหมด" หรือยารักษาโรคเรื้อรัง เช่น ความดันเลือดสูง เบาหวาน จะต้องรับประทานต่อเนื่องตามขนาด และเวลาที่ระบุถึงแม้จะควบคุมอาการได้แล้วก็ตาม เพราะเป็นยาที่รักษาที่ต้นเหตุของการเจ็บป่วยนั้น มิฉะนั้นอาจทำให้เรื้อรัง ดื้อยา หรือไม่สามารถคุมอาการได้       ข้อควรปฏิบัติ คือ สอบถามทุกครั้งที่ได้รับยาว่ามียาขนานใดที่ต้องรับประทานตามขนาดและเวลาที่ สั่งจนหมด ในทางปฏิบัติทั่วไปยาที่ให้โดยมีจุดมุ่งหมาย เพื่อบำบัดเมื่อมีอาการเท่านั้นที่ไม่ต้องรับประทานจนหมด นอกนั้นควรรับประทานจนหมดเพื่อลดปัญหาการเก็บ และการนำกลับมาใช้ใหม่ที่อาจเป็นอันตราย

อาการเจ็บป่วยของตนนั้นต้องใช้ยาแรง ยาอ่อนไม่ได้ผล
หาก ไม่ได้เป็นโรคเรื้อรัง การเจ็บป่วยแต่ละครั้งนั้นไม่ขึ้นต่อกัน การใช้ยาแต่ละครั้งจึงไม่เกี่ยวข้องกันผู้ป่วยมักได้รับการบอกจากผู้ให้ บริการว่า สำหรับคุณจำเป็นที่ต้องได้รับยาแรง ยาอ่อนไม่ได้ผล หรือร้านนี้ไม่มียาอ่อน การพูดดังกล่าวเป็นเพียงการสร้างความเข้าใจที่ผิด และต้องการที่จะให้ผู้รับบริการเชื่อว่าได้รับยาที่ดีที่สุด และเป็นเสมือนการโฆษณาชวนเชื่อ สามารถที่จะเรียกเก็บเงินในราคาสูง ยาที่ดีที่สุดนั้นเป็นยาที่ตรงกับอาการ หรือสาเหตุจริงของการเจ็บป่วย อาการจะหายหรือไม่หายขึ้นกับความสามารถในการวิเคราะห์โรค และการเลือกยาที่เหมาะสม
ข้อควรปฏิบัติ คือ บอกเล่าอาการให้ละเอียด มีประวัติการใช้ยา อาหารเสริม สมุนไพร หรือการแพ้อะไร มีโรคประจำตัวหรือไม่ และสอบถามวิธีปฏิบัติข้อควรระวังในระหว่างการใช้ยานั้น   ยาชุดดีกว่ายาเดี่ยว
ยา ชุดเป็นการจัดยาหลายขนานเข้าด้วยกันที่นับว่าเป็นเสมือนสิ่งที่ปฏิบัติต่อ เนื่องกันมาของสังคมไทย เพื่อความสะดวกในการรับประทานและง่ายต่อการจัดของผู้ป่วย สำหรับยาเดี่ยวนั้นจะบรรจุยาแต่ละชนิดแยกจากกัน ข้อดีของยาเดี่ยวคือไม่ปนเปื้อนยาบางขนานอาจให้ในเวลาที่ต่างกัน แต่สำหรับชาวบ้านทั่วไปจะยากในการใช้ให้ถูกต้อง ยาชุดหรือยาเดี่ยวจึงไม่แตกต่างกัน ถ้าเป็นยาที่รับประทานเวลาเดียวกันและตรงกับอาการที่เป็นจริง แต่ปัญหาที่เกิดขึ้นในสังคมไทยคือ ยาชุดที่มีการจัดมักจะมีการใส่ยาที่มีอันตรายมาก เช่น สเตียรอยด์ ลงไปในยาชุดโดยหวังให้กดหรือบดบังอาการชั่วคราว และจะเป็นอันตรายร้ายแรงเมื่อใช้ต่อเนื่อง
 ข้อควรปฏิบัติ คือ หากเลี่ยงได้ให้เลี่ยงยาชุดโดยเฉพาะยาชุดที่มีการจัดเตรียมไว้ล่วงหน้า และให้บอกว่าไม่ต้องการยาสเตียรอยด์                                          

ยารับประทานจะรับประทานก่อน หรือหลังอาหารก็ได้ไม่แตกต่างกัน
ความ เชื่อนี้ไม่จริงเสมอไป โดยมาแล้วยารับประทานมักจะให้รับประทานหลังอาหารเพื่อสะดวกในการรับประทาน และไม่ลืมเป็นการเพิ่มความร่วมมือในการใช้ยา ยาหลังอาหารนั้นสามารถที่จะรับประทานหลังอาหารได้ทันที หรือภายในครึ่งชั่วโมง
สำหรับ ยาก่อนอาหารจะต้องรับประทานก่อนอาหารอย่างน้อยครึ่งชั่วโมงถึงหนึ่ง ชั่วโมง อย่างไรก็ตามหากระบุให้รับประทานก่อนอาหารพร้อมอาหารหรือหลังอาหารทันที ก็ควรที่จะปฏิบัติตามเวลาที่รับประทานที่ถูกต้องของยาดังกล่าว เนื่องจากยาบางตัวไม่ทนกรด ยาบางตัวมีผลกัดกระเพาะ ยาบางตัวจะดูดซึมได้ดีเมื่อรับประทานพร้อมอาหารหรืออาหารที่มีไขมันสูง
      สิ่งที่ควรรู้ คือ การได้รับยาที่มากกว่า 1 ขนานสามารถที่จะเกิดยาตีกันได้ (อันตรกิริยาของยา) ในบางครั้งการให้รับประทานก่อนหรือหลังอาหารแยกจากกัน ก็มีจุดมุ่งหมายที่จะป้องกันไม่ให้ยาตีกันดังกล่าว จึงควรที่จะรับประทานให้ถูกต้องเพื่อผลการรักษาที่ดี และลดอาการอันไม่พึงประสงค์ที่อาจเกิดขึ้นได้